Als poppetjes door Tokyo: Stewie en Sophie lost in translation

Een westerse man zit weg te dommelen in een taxi. Langzaam opent hij zijn ogen. Vanuit het raam ziet hij honderden lichten en neonreclames voorbij vliegen. Drukte, chaos, bekend maar toch vreemd. Hij kijkt nog eens goed, wrijft in zijn ogen. Is dit echt wat hij ziet, of is het een droom? Welkom, mister Harris. Welkom in Tokyo.

Wie bovenstaande filmscene herkent, weet dat dit gaat over de film Lost in translation. Een film die we voor ons vertrek minstens 3 keer hebben gezien, en die wellicht ook wel de aanleiding is geweest voor ons besluit om deze stad als tussenstop te kiezen. Want hoe zou het zijn om daar rond te lopen? Als toerist in een miljoenenstad die op het eerste oog westers aandoet, maar tegelijk zo anders is dan wat wij gewend zijn. Zouden we ons net zo 'verloren' voelen als Bill Murray in de film?

Ineens - nouja, na een vlucht van dik 11 uur - waren we er: Tokyo! Met moeie oogjes, maar een lijf vol adrenaline stapten we in de metro richting ons hotel. Hoewel we misschien niet helemaal wakker waren, maakten we in ons hoofd een vreugdedansje. We zijn er gewoon! We zijn in Japan, in Tokyo! De vreugde die in onze hartjes klonk, werd vergezeld door een vrolijk muziekje op het station van aankomst. Dachten we eerst nog dat dit speciaal voor ons was; niet veel later zouden we leren dat je met bepaalde metrolijnen op ieder station een gezellig 'welkomstdeuntje' krijgt. Dat is nog eens gezellig met het OV reizen!
Het hotel zag er prima uit. Evenals onze kamer, die - precies zoals in de folder stond - een 'kleine tweepersoonskamer' was. Alles was zo compact en efficient ingericht, dat het maar goed was dat we backpacks mee hadden. Geen idee hoe je hier ooit met een koffer naar binnen zou kunnen komen! Gelukkig zijn wij wat kleine huizen betreft wel wat gewend. Bovendien was het schoon en..hadden we een bad! Meer hadden we ons niet kunnen wensen. Tijd om even bij te komen en de stad te verkennen. Tokyo here we come!

Nu zouden we hier natuurlijk een heel lang verhaal kunnen neerzetten van alle dingen die we tot nu toe hebben gezien en gedaan. Aangezien we er echter vanuit gaan dat de meesten van jullie toch geen idee hebben van wat hier allemaal te zien valt, lijkt het ons in dit geval een beter idee om jullie een algemener beeld te geven van hoe het is als toerist in Tokyo. Want de toerist uithangen, dat is hier al een belevenis op zich!

Laten we eens beginnen met de toeristen zelf. Dat zijn er namelijk - frappant genoeg - helemaal niet zoveel. In de paar dagen dat we nu door de stad hebben rondgelopen, zijn we amper mede westerse lotgenoten tegengekomen. Heel handig, als je elkaar in de drukte moet vinden, of wanneer je meteen door kan lopen bij het Tokyo Government Building voor het meest fantastische uitzicht (beat that, New York met je Empire State! Dit was veel gaver!). Maar een beetje apart was het wel.Vrijwel overal waar we kwamen, werden we omgeven door Japanners, wat af en toe best een vreemde gewaarwording was. Komen hier echt zo weinig toeristen, of is het niet de tijd van het jaar? Het antwoord op deze vraag weten we niet. Hoe het echter ook mag zijn; wat sowieso opviel, is dat je als westerling zelf absoluut niet als toeristische attrachtie wordt gezien. We worden niet aangestaard of gevraagd om met een grote glimlach en twee vingers in de lucht op de foto gaan. Blijkbaar zijn ze toch wel wat toeristen gewend, of ze durven gewoon uit beleefdheid niet.

Want beleefd dat zijn ze: Japanners. Bij iedere begroeting wordt gebogen en wisselgeld bij de kassa wordt altijd netjes met twee handen aan je overhandigd. Maar ook op de roltrap houdt de Japanner zich netjes aan de regels. Heb je geen haast, dan sta je netjes links, zodat de haastende medemens er aan de rechterkant makkelijk langs kan. En voor de metro? Dan sta je natuurlijk netjes in de rij om naar binnen te komen. Apart is dan weer wel dat er op ontzettend veel plekken een 'niet roken' bordje gevonden kan worden (zelfs gewoon buiten op straat), maar dat in de meeste restaurants of andere plekken binnen de asbakken gewoon op tafel staan. Liever as op je bord, dan as op de stoep? Vreemd volk die Japanners!
Behulpzaam zijn ze wel. Zo hebben we al meerdere malen iemand aan onze zijde gesneld gekregen als we er bij de kaartjesautomaat niet uitkwamen of even niet wisten welke kant we op moesten. Ook al verstonden we elkaar niet altijd even goed, met wat handen en voetenwerk werden we altijd met een vriendelijke glimlach en een kleine buiging geholpen.

Want ja, als er een ding is wat Tokyo zo anders maakt dat al die andere grote steden, dan is het wel de taal. Of beter gezegd: de taalbarriere. Daar waar je er in de meeste buitenlandse landen met een 'normaal' schrift nog wel uitkomt, is er van de karakters in Japan weinig kaas te maken. Niks van deze taal is te herleiden naar iets van herkenning voor ons. Nog geen cheddar,- of belegen kaas, niks.
Ja, en dat is soms best wel lastig. Hoewel algemene zaken als de verkeersborden en metrolijnen nog wel aangegeven staan met een Engelse vertaling, is het lang niet gebruikelijk dat dit overal wordt gedaan. Ook het Engels van de mensen in Tokyo zelf laat nog aardig wat te wensen over. Een paar woordjes weten de meesten wel, maar we zijn ook vaak genoeg aangekeken met een blik van 'geen idee waar die gekke toeristen het over hebben'.
Gelukkig kan je met handen en voeten best een end komen. En in een restaurant? Dan wijs je gewoon een van de plaatjes op de menukaart aan (die er - gelukkig - vaak op staan), of je maakt van tevoren een foto van een van de plastic voorbeelden die vaak buiten in de vitrine staan. Een kind kan de was doen!

En nu we het toch over de was hebben: al lopend door Tokyo leek het haast wel of de stad zelf ook iedere dag 'gewassen' wordt. Vrijwel overal waar we liepen was het schoon. De straten, de metro's, de schattige kleine autootjes...nergens een vuiltje te bekennen en dat voor een stad met 7,9 miljoen mensen! Zou ook dit met de netheid van de Japanners te maken hebben? Aan de hoeveelheid prullenbakken kan het in ieder geval niet liggen, want wil je er daarvan een vinden, dan moet je vaak goed zoeken.
Goed zoeken is het ook naar asociale Japanners. Of luidruchtige Japanners. Want ondanks die miljoenen mensen en de drukte op bepaalde plekken, lijken de meeste mensen hier aardig beheerst. Er wordt niet geschreeuwd of hard geroepen op straat. Zelfs de politie met sirene op straat manouvreert zich stilletjes door de drukte op de kruispunten en laat zelf voetgangers nog aan zich voorbij gaan. Als we geen hysterische taferelen op onze t.v. zouden zien voorbij komen, zou je haast denken dat Japanners beheerstheid en beleefdheid tot een ware kunst verheven hebben.

Rustige chaos; zo zou je Tokyo misschien wel het beste kunnen omschrijven. Voor zover een ervaring als deze te omschrijven valt. Gelukkig zijn we pas op de helft en hebben we nog een paar dagen te gaan. Dat we namelijk nog niet uitgekeken zijn, dat is zeker. Net als je denkt bekomen te zijn van de ene verbazing, val je weer met open ogen in de andere. Niets is wat het lijkt en dat is precies het mooie aan deze stad.
Net als Bob Harris wrijven wij ons dus nog even in de poppetjes van onze ogen en laten de lichtjes van Tokyo over ons heenkomen. Lost in translation? Nou, als het op deze manier kan, laat ons dan nog maar eventjes 'verdwalen'.